Handelspsychologie
De sleutel om financiën te begrijpen ligt binnen handbereik: leer jezelf kennen en beheers de markten.
Nu beginnen.
Wat is handelspsychologie?
De bekende, oude stromingen van technische en fundamentele analyse hebben een nieuw familielid dat afhankelijk is van de analyse van big data en AI – handelen op sentiment – die marktsentiment kan meten op basis van globale analyses van nieuwsmedia en social media, waarbij wordt gezocht naar keywords waarmee een publiek sentiment over een bepaald activum kan worden aangetoond. En als er sentiment is op de markt, moet dit psychologisch bestudeerd worden. Handelspsychologie heeft te maken met twee verschillende onderwerpen – de handelaar en de markt. En aangezien die tweede, vormloze eenheid bestaat uit velen van de eerste (inclusief jezelf), is het gedrag van financiële markten duidelijk afhankelijk van instincten, aangeleerd gedrag en gedachten van handelaren – omdat de activa zelf toch echt geen zelfbewustzijn of ziel hebben. De belangrijkste elementen van handelspsychologie zijn die instincten van angst en hebzucht, die ons tot daden zetten en marktgedrag beïnvloeden, en ook emoties van optimisme en pessimisme, die vaak invloed hebben op onze reacties en de markten een cyclische draai geven. Handelspsychologie probeert geen klinisch experiment te zijn, het helpt ons eerder onze emoties en instincten te herkennen wanneer zij opspelen, en al krijgen we deze soms onder controle, is het van belang ze te extrapoleren. De kans bestaat immers dat andere handelaars op dezelfde manier op een situatie reageren. Hoe eerder wij onze reactie begrijpen, des te eerder we de volgende beweging op de markt kunnen voorspellen en daar winst uit halen. De belangrijkste elementen van handelspsychologie zijn die instincten van angst en hebzucht, die aanzetten tot actie en marktgedrag beïnvloeden, maar ook emoties van optimisme en pessimisme, die vaak van invloed zijn op onze reacties en de markten cyclisch maken.

Hoe praktisch is gedragspsychologie?

Gedragsfinanciën, of gedragseconomie, zoals het meestal wordt genoemd, is het studeren van het cognitieve, emotionele, culturele en sociale gedrag van individuen en instellingen en hun impact op klassieke economie. Sinds het begin zijn er drie Nobelprijzen in economie uitgereikt aan zijn pioniers – Daniel Kahneman in 2002, Robert Shiller in 2013, en Richard Thaller in 2017 – een indicatie van de impact van dit relatief nieuwe veld. Dat betekent niet dat het onderwerp nieuw is – Adam Smith en Jeremy Bentham hadden het een lange tijd geleden al over de psychologie en moraliteit van economie. In de jaren 70 stelde Herbert Simon het idee voor dat rationaliteit gelimiteerd wordt door de flexibiliteit van een probleem en cognitieve en andere beperkingen. Zo nemen mensen vaak korte routes die desastreus zijn voor het oplossen van een probleem. En enkele jaren later was het Kahneman, samen met Amos Tversky, die cognitieve psychologie toepaste om te verklaren waarom economische besluitvorming afwijkt van de vereisten van klassieke theorie. Kort gezegd is er dus sprake van een klassieke theorie die op een utalitaire en wiskundige manier verklaart waarom dingen gebeuren, zoals de zeer handige reeks regels van Charles Dow (efficiënte markten), en een erg menselijke manier om te verklaren waarom ze dat niet doen (echte markten).
Hoe voorkom je emotioneel handelen
Leren niet emotioneel te handelen is slechts een bijproduct (wat zeker goed is) van handelspsychologie, maar belangrijker nog leert het men te begrijpen hoe markten werken en reageren. Om te voorkomen dat men uit angst geen positie durft te openen, of te voorkomen dat men een positie niet sluit wegens hebzucht, dient men zoveel mogelijk te leren over een activum. Uiteraard biedt dit een gevoel van controle dankzij informatie die emoties in balans brengt, maar belangrijker nog helpt het ons technische aspecten te bevestigen via fundamentele stellingen. Doelen stellen, risicobeheer door diversificatie, hedging en beheer van fondsen zijn niet alleen een manier om emoties te omzeilen – het is gewoon gezond verstand. Kort samengevat kunnen emoties niet ontweken worden en zijn ze moeilijk onder controle te houden, zoals men kan leren uit een schat aan literatuur. Echter, een stap terugnemen en ze bestuderen kan een fantastisch hulpmiddel zijn – net zo waardevol als een diepgaand begrip van Elliot Wave Theory, het maken van een expertadviseur, en het hebben van een niet-traceerbare insiderbron van handelsgegevens.

