Psychologia inwestowania
Klucz do zrozumienia finansów znajduje się w Tobie — poznaj siebie, a opanujesz rynki!
Rozpocznij teraz!
Czym jest psychologia inwestowania?
W ostatnim czasie wśród starych i zaufanych szkół analizy technicznej i fundamentalnej pojawił się trzeci „bliźniak”, który polega na analizie dużych i różnorodnych zbiorów danych oraz SI — inwestowanie w oparciu o nastroje rynkowe. Może ono mierzyć nastroje rynkowe na podstawie światowej sytuacji przedstawionej w prasie i mediach społecznościowych za pomocą słów kluczowych, które wskazują na nastroje społeczeństwa względem określonego aktywa. Ponadto jeśli na rynku panują pewne nastroje, muszą one również podlegać badaniom psychologicznym. Psychologia inwestowania odnosi się do dwóch odrębnych tematów — inwestora i rynku. Ze względu na to, że rynek ma amorficzny charakter i składa się z wielu inwestorów (w tym Ciebie), zachowanie rynków finansowych w wyraźny sposób podlega instynktownemu działaniu, wyuczonym zachowaniom i sposobie myślenia osób, które się na nich znajdują, ponieważ same aktywa, niezależnie od tego, co mówią niektórzy wyznawcy New Age’u, nie mają duszy. Najważniejszymi aspektami psychologii inwestowania są wspomniane instynkty strachu i chciwości, które kierują naszym postępowaniem i zachowaniem na rynku, a także optymistyczne i pesymistyczne uczucia, którymi często podyktowane są nasze reakcje i które zapewniają rynkom ich cykliczny charakter. Psychologia inwestowania nie stanowi eksperymentu klinicznego. Zamiast tego, ma ona na celu pomaganie nam w rozpoznawaniu naszych odczuć oraz instynktów, gdy dają one o sobie znać. Jednakże czasami poza opanowaniem ich, ważniejsze jest ich oszacowanie. W końcu istnieje prawdopodobieństwo, że pozostali uczestnicy rynku reagują na określoną sytuację w ten sam sposób. Im szybciej zrozumiemy nasze reakcje, tym szybciej będziemy mogli przewidzieć następny ruch na rynku i spieniężyć go.
Jak bardzo praktyczne są finanse behawioralne?
Finanse behawioralne, a raczej ekonomia behawioralna, jak się ją zazwyczaj nazywa, stanowi badanie zachowania poznawczego, emocjonalnego, kulturowego i społecznego pojedynczych osób oraz instytucji, a także ich wpływu na ekonomię klasyczną. Od czasu powstania wspomnianej dziedziny, jej pionierom zostały przyznane trzy nagrody Nobla w dziedzinie ekonomii — Danielowi Kahnemanowi w 2002 roku, Robertowi Shillerowi w 2013 roku i Richardowi Thallerowi w 2017 roku. Wskazuje to ogromny wpływ jaki posiada ta stosunkowo nowa dziedzina. Nie oznacza to, że temat ten jest nowatorski. W rzeczywistości, Adam Smith i Jeremy Bentham odnosili się już do psychologii a nawet moralności w ekonomii. W połowie lat 70. ubiegłego wieku Herbert Simon podsunął pomysł, że racjonalne myślenie jest ograniczone elastycznością problemu, a także ograniczeniami o charakterze poznawczym i wieloma innymi. Ludzie często idą na skróty, które mają kluczowe znaczenie w rozwiązywaniu problemu. A już klika lat później Daniel Kahneman i Amos Tversky wykorzystali psychologię poznawczą, aby wyjaśnić rozbieżność pomiędzy podejmowaniem decyzji ekonomicznych a wymaganiami teorii ekonomii klasycznej. Mówiąc w skrócie, teoria ekonomii klasycznej wyjaśnia w sposób praktyczny i matematyczny, dlaczego niektóre rzeczy powinny się wydarzyć, np. bardzo wygodny zestaw zasad Charlesa Dowa (rynki efektywne) i przyjmuje wyjątkowo ludzkie podejście do tego, dlaczego nie mają one miejsca (rynki rzeczywsite).
Jak uniknąć inwestowania w oparciu o uczucia?
Co więcej, celem psychologii inwestowania jest jedynie dowiedzieć się w sposób niezamierzony, jak unikać inwestowania w oparciu o uczucia (co z pewnością jest czymś dobrym), jednak co jest jeszcze ważniejsze, to narzędzie służące do zrozumienia sposobu działania rynków i ich reakcji w znacznie szerszym sensie. Aby uniknąć utraty możliwości otwarcia pozycji ze strachu lub uniknąć otwarcia lub nie zamknięcia pozycji ze względu na chciwość, trzeba dowiedzieć się jak najwięcej o określonych aktywach. Fakt, że daje to poczucie kontroli przy pomocy informacji, które równoważą uczucia. Jednak co jest jeszcze ważniejsze, pomaga nam potwierdzić aspekty techniczne przy użyciu podstaw. Ustalanie celów, zarządzanie ryzykiem przez dywersyfikację, zabezpieczanie transakcji i odpowiednie zarządzanie pieniędzmi to nie tylko narzędzia służące do pominięcia uczuć — to po prostu przejawy zdrowego rozsądku. Mówiąc w skrócie, nie da się uniknąć uczuć i z pewnością nie da się nad nimi zapanować, co potwierdzają całe stulecia literatury. Jednak zatrzymanie się na chwilę, zastanowienie się i zbadanie ich może okazać się nieocenionym narzędziem — nie mniej niż kompleksowe rozumienie teorii fal Elliotta, stworzenie narzędzia Expert Advisor i posiadanie niewykrywalnego źródła poufnych informacji inwestycyjnych.
