Tâm lý giao dịch
Chìa khóa để hiểu về tài chính nằm ở bạn: hiểu rõ bản thân - làm chủ thị trường!
Bắt đầu ngay!
Tâm lý giao dịch là gì?
Gần đây, cùng với các trường phái phân tích kỹ thuật và cơ bản đã được thử nghiệm và được tin tưởng, là sự phát triển một trường phái thứ ba dựa vào phân tích dữ liệu lớn và AI – giao dịch theo cảm tính – có thể đo lường tâm lý thị trường dựa trên việc quét toàn cầu các nội dung trên báo chí và phương tiện truyền thông xã hội để tìm kiếm các từ khóa chỉ ra cảm tính của công chúng liên quan đến một loại tài sản. Và nếu thị trường có cảm tính, thị trường cũng phải được nghiên cứu về góc độ tâm lý. Tâm lý học giao dịch đề cập đến hai đối tượng riêng biệt – nhà giao dịch và thị trường. Và vì thực thể vô định hình thứ hai bao gồm nhiều thực thể trước đó (gồm cả bạn), nên hành vi của thị trường tài chính phụ thuộc vào bản năng, hành vi và suy nghĩ dựa trên kinh nghiệm của những đối tượng mà nó bao gồm, vì bản thân các loại tài sản – bất kể các nhà đầu tư thuộc thế hệ mới nói gì – đều không có linh hồn. Các yếu tố quan trọng nhất trong tâm lý giao dịch là bản năng sợ hãi và tham lam – những thứ thúc đẩy hành động và hành vi thị trường, cộng với cảm xúc lạc quan và bi quan, thường quyết định phản ứng của chúng ta và tạo cho thị trường tính tự nhiên theo chu kỳ. Tâm lý học giao dịch không phải là một thí nghiệm lâm sàng; thay vào đó, nó nhằm mục đích giúp chúng ta nhận ra cảm xúc và bản năng của mình khi chúng xuất hiện; nhưng bên cạnh việc đôi khi phải làm chủ cảm xúc, điều quan trọng hơn là bạn phải ngoại suy dựa trên đó. Rốt cuộc, rất có thể những người tham gia thị trường khác đang phản ứng với một tình huống nhất định theo cách tương tự. Chúng ta càng sớm hiểu được phản ứng của mình, chúng ta càng sớm có thể dự đoán chuyển động tiếp theo của thị trường và kiếm tiền từ điều đó.
Tài chính hành vi thực tế như thế nào?
Tài chính hành vi, hay đúng hơn là kinh tế học hành vi, như thường được đề cập, là việc nghiên cứu về hành vi nhận thức, tình cảm, văn hóa và xã hội của các cá nhân và thể chế, cũng như tác động của chúng đối với kinh tế học cổ điển. Kể từ khi chủ đề được lập ra, ba giải Nobel kinh tế đã được trao cho những người tiên phong – Daniel Kahneman năm 2002, Robert Shiller năm 2013 và Richard Thaller năm 2017 – một dấu hiệu cho thấy tác động của lĩnh vực tương đối mới này. Điều này không có nghĩa rằng đây là chủ đề hoàn toàn mới – thực sự, Adam Smith và Jeremy Bentham đã đề cập đến tâm lý học và thậm chí cả đạo đức kinh tế học. Vào giữa những năm 1970, Herbert Simon đề xuất ý tưởng rằng tính hợp lý bị giới hạn bởi tính linh hoạt của một vấn đề, cũng như nhận thức và những sự bắt chước khác; tức là mọi người thường đi những con đường tắt gây bất lợi cho việc giải quyết một vấn đề. Và vài năm sau, Kahneman, cùng với Amos Tversky đã sử dụng tâm lý học nhận thức để giải thích sự khác biệt của việc ra quyết định về kinh tế so với các yêu cầu của lý thuyết cổ điển. Tóm lại, những gì chúng ta có là một lý thuyết cổ điển giải thích theo cách thực dụng và toán học lý do tại sao mọi thứ nên xảy ra, chẳng hạn như bộ quy tắc rất thuận tiện của Charles Dow (thị trường hiệu quả) và một cách tiếp cận rất nhân văn để giải thích tại sao chúng không xảy ra như vậy (thị trường thực).
Làm thế nào để tránh giao dịch theo cảm xúc
Một lần nữa, mục đích của tâm lý học giao dịch chỉ vô tình là để học cách tránh giao dịch theo cảm xúc (đây chắc chắn là một điều tốt), nhưng quan trọng hơn cả, đây là một công cụ để hiểu về cách thị trường vận hành và phản ứng, theo nghĩa rộng hơn nhiều. Để tránh bị đóng băng khi mở một vị thế do sợ hãi, hoặc tránh tham gia hoặc không đóng một vị thế do lòng tham, người ta phải tìm hiểu về một loại tài sản nhiều nhất có thể. Thực sự, điều này mang lại cảm giác kiểm soát thông qua thông tin giúp cân bằng cảm xúc; nhưng điều quan trọng hơn là giúp chúng ta xác nhận vấn đề chuyên môn thông qua các nguyên tắc cơ bản. Việc đặt ra các mục tiêu và chỉ tiêu, quản lý rủi ro thông qua đa dạng hóa, phòng ngừa rủi ro và quản lý tiền một cách phù hợp không chỉ là một công cụ để vượt qua cảm xúc – những điều này còn là ý thức thông thường đơn giản. Tóm lại, cảm xúc là thứ mà không thể tránh khỏi; khó có thể được kiểm soát, như được phản ánh trong văn học qua nhiều thế kỷ. Tuy nhiên, bạn hãy lùi lại một bước và kiểm nghiệm cảm xúc có thể là một công cụ vô giá – không kém gì sự hiểu biết toàn diện về Lý thuyết sóng Elliot, tạo nên một cố vấn chuyên môn và có nguồn dữ liệu giao dịch nội bộ không thể khám phá.
